De veelzijdige en smaakvolle witlof – zelf kweken en genieten

Witlof – Cichorium intybus var. Foliosum

Witlof (Cichorium intybus var. foliosum) is een bladgroente met een licht bittere smaak. Het wordt gekweekt door de wortels in het donker te laten uitlopen. Witlof is rijk aan vitamines, vezels en mineralen. Deze veelzijdige groente is heerlijk in salades, ovenschotels of gestoofd als warme groente.

koop witlof

Plantenpaspoort

Paspoort Witlof (Cichorium intybus var. foliosum)
Bijnamen	Brussels lof, chicon (Frans), witloof (Vlaams)
Bekendste soorten	‘Zoom F1’, ‘Totem F1’, ‘Vintor’, ‘Flash’
Type plant	Tweejarige bladgroente
Standplaats	Zon tot halfschaduw, goed doorlatende en voedzame grond
Waterbehoefte	Gemiddeld, de grond licht vochtig houden maar niet doorweekt
Giftigheid	Nee, zowel de bladeren als de wortels zijn eetbaar
Stekken	Niet via stekken, maar via zaad. De wortels worden in het eerste jaar gekweekt en in het tweede jaar in het donker geforceerd om witlofstronken te vormen
Typerende kenmerken	Witte, langwerpige kroppen met een licht bittere smaak, groeit uit dikke penwortels
Verzorging	Gemiddeld, vereist specifieke kweekomstandigheden (donkere omgeving voor witlofvorming)

Witlof soorten uitgelegd

Witlof is een veelzijdige bladgroente met een karakteristieke, licht bittere smaak. Er zijn verschillende soorten, elk met unieke eigenschappen. Zo staat Zoom F1 bekend om zijn stevige, gesloten kroppen en hoge opbrengst. Totem F1 is ideaal voor de professionele teelt, met uniforme en compacte witlofstronken.

Voor hobbytuinders is Vintor een uitstekende keuze. Deze variëteit groeit betrouwbaar en levert mooi gevormde witlofstruiken. Flash is een snelgroeiende soort die geschikt is voor vroege teelt en een zachte smaak heeft.

Hoewel de teeltwijze voor alle soorten vergelijkbaar is – eerst het kweken van wortels, daarna de witlofvorming in het donker – kunnen de eigenschappen per ras verschillen. Sommige soorten zijn beter bestand tegen ziekten, terwijl andere een mildere smaak hebben.

Groei en bloei van witlof

Witlof heeft een unieke teeltwijze die uit twee fasen bestaat. In de eerste fase, van het voorjaar tot de herfst, groeien de planten in de volle grond en ontwikkelen ze lange, stevige penwortels. Dit duurt gemiddeld 4 tot 5 maanden. Zodra de bladeren in de herfst afsterven, worden de wortels geoogst en klaargemaakt voor de tweede fase.

In deze fase worden de wortels in een donkere, koele omgeving geplaatst en opnieuw opgekweekt. Dit proces, genaamd forceren, zorgt ervoor dat er in ongeveer 3 tot 5 weken compacte, witte witlofstronken uit de wortels groeien. Omdat er geen licht bij komt, blijft de groente mooi wit en behoudt hij zijn kenmerkende smaak.

Door deze gecontroleerde groeimethode kan witlof het hele jaar door worden geproduceerd. De snelheid van de groei hangt af van temperatuur en vochtigheid, waarbij een stabiele omgeving essentieel is voor een succesvolle oogst.

Witlof

De standplaats van witlof

Witlof heeft een bijzondere teeltwijze die begint in de volle grond. De planten gedijen het beste op een zonnige tot halfschaduwrijke plek met een diepe, losse en goed doorlatende grond. Zware, compacte kleigrond is minder geschikt, omdat de penwortels zich daarin moeilijk ontwikkelen. Een vruchtbare bodem met voldoende organisch materiaal bevordert een gezonde groei.

Tijdens de eerste fase, van het voorjaar tot de herfst, groeien de wortels in de tuin of op het veld. Zorg voor een beschutte locatie om harde wind te vermijden. Na de oogst in de herfst worden de wortels binnenshuis of in een donkere ruimte bij 12-18°C in vochtige grond geplaatst om witlofstronken te laten vormen.

Omdat witlof zonder licht moet groeien in de tweede fase, wordt het vaak in een kelder of afgesloten bak geteeld. Met de juiste standplaats en omstandigheden kun je jaarrond genieten van verse, knapperige witlof!

Overige informatie en verzorgingstips voor en over witlof

Algemene verzorgingstips voor witlof: Witlof heeft twee groeifasen: eerst ontwikkelen de wortels zich in losse, voedzame grond, daarna groeien de kroppen in het donker. Zorg voor voldoende vocht, maar voorkom wateroverlast. In de tweede fase is een constante temperatuur essentieel. Door gecontroleerde omstandigheden kun je jaarrond genieten van verse, knapperige witlof.
Water geven aan witlof: Tijdens de eerste groeifase in de volle grond heeft witlof regelmatig water nodig, vooral bij droogte. Houd de grond licht vochtig, maar voorkom dat de wortels te nat worden. In de forceringsfase is vochtigheid cruciaal voor een goede witlofvorming, maar te veel water kan schimmelgroei veroorzaken.
Voeding voor witlof: Voor een optimale groei heeft witlof een voedzame, humusrijke grond nodig. Een stikstofrijke meststof bevordert de bladgroei, terwijl fosfor en kalium de wortelontwikkeling stimuleren. Bemest tijdens de eerste fase matig; in de forceringsfase is extra voeding niet nodig, omdat de wortels al voldoende reserves bevatten.
Snoeien en bijknippen van witlof: Witlofplanten hoeven niet gesnoeid te worden. Tijdens de forceringsfase kun je overtollige uitlopers verwijderen om de groei van een stevige krop te bevorderen. Bij het oogsten snijd je de stronken net boven de wortel af. Eventuele losse of beschadigde bladeren kun je eenvoudig weghalen.
Oppotten en verpotten van witlof: Witlof wordt meestal niet in potten gekweekt, maar je kunt de wortels binnenshuis in bakken forceren. Gebruik een diepe bak met vochtige aarde of zand en dek de wortels volledig af. Zorg voor een donkere omgeving en een constante temperatuur voor een succesvolle groei van witlofstronken.

Mijn witlof ziet er ziek uit, wat nu?

Hoewel witlof over het algemeen een sterke groente is, kan het soms te maken krijgen met problemen zoals wortelrot, schimmel of bladverkleuring. Wortelrot wordt vaak veroorzaakt door een te natte bodem. Zorg voor goed doorlatende grond en vermijd overbewatering.

Schimmelvorming tijdens de forceringsfase ontstaat door te hoge luchtvochtigheid of slechte ventilatie. Controleer regelmatig de omstandigheden en verwijder aangetaste kroppen om verspreiding te voorkomen.

Bladverkleuring of misvorming kan duiden op een voedingsgebrek. Zorg voor een evenwichtige bemesting in de eerste groeifase en gebruik een voedzame, humusrijke grond.

Als de witlofstruiken in de tweede fase niet goed uitlopen, kan dit komen door te lage of te hoge temperaturen. Houd de forceringsruimte rond 12-18°C voor een gelijkmatige groei.

Door deze problemen tijdig aan te pakken, kun je een gezonde oogst waarborgen en optimaal genieten van verse, zelfgekweekte witlof!

Witlof: wist je dat…?

Wist je dat witlof per ongeluk is ontdekt? In de 19e eeuw probeerden Belgische boeren cichoreiwortels, die werden gebruikt voor koffievervanging, te bewaren in de grond. Tot hun verrassing groeiden er witte, knapperige bladeren uit de wortels. Dit werd het begin van de teelt van witlof, dat in België ook wel "witloof" wordt genoemd.

Wat witlof zo uniek maakt, is de manier waarop het wordt gekweekt. Omdat het in het donker groeit, blijft het wit en behoudt het zijn milde, licht bittere smaak. Zodra het aan licht wordt blootgesteld, verkleurt het en wordt het bitterder.

Tegenwoordig is witlof een populaire wintergroente in veel Europese landen. Het is niet alleen rijk aan vezels en vitamines, maar ook veelzijdig in de keuken: je kunt het rauw eten, bakken, grillen of verwerken in ovenschotels. Een heerlijke en gezonde groente met een bijzondere geschiedenis!