Anjer – Dianthus

De anjer (Dianthus) is een geslacht van ongeveer 300 soorten bloeiende planten uit de familie Caryophyllaceae (anjerfamilie). Deze veelzijdige planten zijn geliefd om hun karakteristieke geurende bloemen en zijn wereldwijd populair als snijbloem en tuinplant. Ze hebben een rijke culturele geschiedenis die teruggaat tot de Grieks-Romeinse tijd.

koop anjers

Plantenpaspoort

Paspoort Anjer (Dianthus)  
Bijnamen Duizendschoon, Grasanjer, Tuinanjer, Anjelier
Bekendste soorten •    Dianthus caryophyllus (Tuinanjer)
•    Dianthus barbatus (Duizendschoon)
•    Dianthus plumarius (Grasanjer)
•    Dianthus deltoides (Steenanjer)
•    Dianthus gratianopolitanus (Rotsanjer)
Type plant Vaste plant, snijbloem 
Standplaats Volle zon tot lichte schaduw
Waterbehoefte Matig, houdt van goed gedraineerde grond 
Giftigheid Niet giftig voor mensen en huisdieren 
Stekken Via scheuren, zaaien of stekken
Typerende kenmerken Geurende bloemen, grijsgroene bladeren, vaak gevulde bloemen
Verzorging Gemiddeld, geschikt voor ervaren beginners

 

Anjer soorten uitgelegd

Anjers komen in een indrukwekkende verscheidenheid aan soorten voor, elk met eigen unieke eigenschappen. De Dianthus caryophyllus, bekend als tuinanjer, is de meest gecultiveerde soort met zijn grote, vaak dubbele bloemen in talloze kleuren. De Duizendschoon (Dianthus barbatus) vormt clusters van kleine bloemen in contrasterende kleuren, perfect voor borders en boeketten. De Grasanjer (Dianthus plumarius) charmeert met zijn fijn ingesneden, geurende bloemen en grijsgroene bladeren, ideaal voor rotstuinen. De compacte Steenanjer (Dianthus deltoides) bloeit uitbundig met enkele bloemen in roze, rood of wit, terwijl de Rotsanjer (Dianthus gratianopolitanus) zich thuis voelt tussen stenen met zijn kruipende groeiwijze. Deze diversiteit maakt het mogelijk om voor elke tuinsituatie een passende anjer te vinden.

 

Groei en bloei van de anjer

Anjers vertonen een karakteristieke groeiwijze die varieert per soort. De meeste soorten vormen eerst een rozet van grijsgroene, smalle bladeren waaruit stevige bloemstengels omhoog groeien. De groeisnelheid is gematigd, met de sterkste groei in het voorjaar. Tuinanjers kunnen 30-60 cm hoog worden, terwijl rotsanjers als bodembedekker laag blijven. De planten breiden zich geleidelijk uit door de vorming van nieuwe scheuten aan de basis. In optimale omstandigheden bloeit een anjer van late voorjaar tot vroege herfst, waarbij regelmatig verwijderen van uitgebloeide bloemen de bloeiperiode verlengt. De groei is het meest vitaal in de eerste drie tot vier jaar, waarna het aan te raden is de plant te scheuren en te vernieuwen.

De standplaats van de anjer

De ideale standplaats voor anjers combineert volop zonlicht met goed gedraineerde grond. Deze planten gedijen het beste op een zonnige plek waar ze minimaal 6 uur direct zonlicht per dag ontvangen. De bodem moet kalkrijk en doorlatend zijn, want anjers hebben een hekel aan natte voeten. Een pH-waarde tussen 6.0 en 7.5 is optimaal. In borders kunnen ze prima gecombineerd worden met andere zonminnende planten. Voor rotsanjers is een positie tussen stenen ideaal, waar overtollig water snel weg kan vloeien. Bescherm de planten tegen harde wind, maar zorg wel voor voldoende luchtcirculatie om schimmelziekten te voorkomen. In potten is een gritrijke potgrond essentieel voor succesvolle groei.

Overige informatie en verzorgingstips voor en over de anjer

  1. Algemene verzorgingstips voor de anjer: Voor gezonde anjers is regelmatige controle essentieel. Verwijder uitgebloeide bloemen om doorbloei te stimuleren. Houd de basis van de plant vrij van afgevallen bladeren om rotting te voorkomen. Geef steun aan langere soorten om omvallen te voorkomen. Controleer regelmatig op tekenen van ziekten of plagen.
  2. Water geven aan de anjer: Anjers hebben een gematigd waterregime nodig. Geef water wanneer de bovenste laag grond droog aanvoelt. Zorg voor goede drainage om wortelrot te voorkomen. Water bij voorkeur 's ochtends en vermijd het nat worden van het blad. In potten is frequentere watergift nodig dan in de volle grond.
  3. Voeding van de anjer: Voorzie anjers tijdens het groeiseizoen maandelijks van een kaliumrijke plantenvoeding. Een organische meststof met een NPK-verhouding van 5-10-5 is ideaal. Strooi in het voorjaar compost rond de planten. Vermijd overbemesting, want dit kan leiden tot veel blad maar weinig bloemen.
  4. Snoeien en bijknippen van de anjer: Verwijder regelmatig uitgebloeide bloemen tot net boven een bladpaar om herbloei te stimuleren. Knip in het vroege voorjaar oude stengels terug tot 10 cm boven de grond. Na de hoofdbloei kunnen lange stengels met de helft worden teruggesnoeid voor een tweede bloei.
  5. Verpotten van de anjer: Verpot containeranjers in het vroege voorjaar. Gebruik verse, goed drainerende potgrond gemengd met grind of grit. Kies een pot met voldoende drainagegaten. Plant op dezelfde diepte als voorheen en geef direct water. Grote planten kunnen worden gescheurd tijdens het verpotten.

Mijn anjer ziet er ziek uit, wat nu?

Bij anjers kunnen verschillende problemen optreden die snelle actie vereisen. Gele bladeren wijzen vaak op overwatering of slechte drainage. Grauwe schimmel (Botrytis) veroorzaakt bruine vlekken op bloemen en bladeren, vooral bij vochtig weer. Spintmijt kan zich manifesteren als kleine gele stipjes op de bladeren, terwijl trips kleine, zilverachtige vlekjes veroorzaakt. Roest verschijnt als oranje puistjes op de bladeren. Bij aantasting door schimmels is het belangrijk aangetaste delen te verwijderen en de luchtcirculatie te verbeteren. Bacterieverwelking uit zich in verwelkte scheuten en kan fataal zijn; verwijder aangetaste planten volledig. Preventie is cruciaal: zorg voor goede drainage, voldoende afstand tussen planten en vermijd water op het blad.

De anjer: wist je dat…?

Anjers hebben een lange culturele geschiedenis die teruggaat tot de oudheid. De wetenschappelijke naam Dianthus betekent letterlijk 'goddelijke bloem' (Dios = god, anthos = bloem). In de Victoriaanse tijd speelden anjers een belangrijke rol in de 'taal der bloemen'. Verschillende kleuren hadden verschillende betekenissen: rode anjers symboliseerden diepe liefde, roze stonden voor moederliefde, en witte anjers betekenden zuivere liefde en geluk. In Nederland zijn anjers nauw verbonden met de geschiedenis van de sierteelt, vooral in het Westland. Een interessant detail is dat anjers van nature een gekartelde rand hebben, wat volgens een oude legende ontstond toen Diana, de godin van de jacht, teleurgesteld was in een herder die zijn kudde verwaarloosde tijdens het fluiten. Ze trok zijn ogen uit, en waar deze op de grond vielen, groeiden anjers met gekartelde bloemblaadjes.

Tuingereedschap

Naar boven