Laagste prijs garantie*
Gratis bezorgd vanaf € 75*
55.000 Tuinartikelen
Aardbei – Fragaria
De aardbei (Fragaria) is een geliefde tuinplant, bekend om haar zoete, sappige vruchten en delicate witte bloemen. Deze veelzijdige plant siert moestuinen, borders en hanging baskets met haar frisgroene bladeren en felrode vruchten. Ondanks haar bescheiden formaat biedt de aardbeienplant een overvloed aan smaak en schoonheid. Makkelijk te kweken en rijk aan vitamine C, is de aardbei een favoriet onder tuiniers en fijnproevers alike.
Plantenpaspoort
| Paspoort Aardbei (Fragaria) | |
|---|---|
| Bijnamen | Tuinaardbei, Bosaardbei |
| Bekendste soorten | 'Elsanta', 'Honeoye', 'Senga Sengana' |
| Type plant | Overblijvende vruchtdragende plant |
| Standplaats | Zonnig tot licht beschaduwd |
| Waterbehoefte | Gemiddeld, vochtige maar goed gedraineerde grond |
| Giftigheid | Niet giftig |
| Stekken | Via uitlopers of zaden |
| Typerende kenmerken | Drietallige bladeren, witte bloemen, rode vruchten |
| Verzorging | Laag tot gemiddeld |
Aardbei soorten uitgelegd
Aardbeien kennen diverse variëteiten, elk met unieke eigenschappen. 'Elsanta' is een populaire zomerdrager, geliefd om zijn grote, zoete vruchten en goede opbrengst. 'Honeoye' staat bekend om zijn vroege oogst en is ideaal voor koudere klimaten.
'Senga Sengana' is een robuuste soort met intense smaak, perfect voor jam en conserven. Voor doordragers is 'Ostara' een betrouwbare keuze, die van juni tot oktober vruchten produceert.
De bosaardbei (Fragaria vesca) biedt kleine, aromatische vruchten en is ideaal als bodembedekker. 'Alexandria' is een zaadloze variant hiervan, geschikt voor rotstuinen.
Voor hanging baskets en balkons is 'Toscana' een sierlijke keuze met roze bloemen. 'Mara des Bois' combineert de smaak van bosaardbei met de grootte van tuinaardbei.
'Polka' is bekend om zijn ziekteresistentie en rijke smaak, terwijl 'Lambada' opvalt door zijn langwerpige vruchten.
Elke variëteit biedt unieke voordelen qua smaak, oogsttijd of groeiwijze, waardoor er voor elke tuin een geschikte aardbeienplant te vinden is.
Groei en bloei van de aardbei
Aardbeiplanten hebben een snelle groei en vormen een compacte plant met drietallige, getande bladeren. Ze vermeerderen zich via bovengrondse uitlopers, die nieuwe plantjes vormen.
De bloei begint meestal in het voorjaar, rond april-mei, met clusters van witte bloemen met gele meeldraden. Sommige doordragers bloeien het hele seizoen door.
Na bestuiving, voornamelijk door bijen en andere insecten, ontwikkelen de vruchten zich in ongeveer 30 dagen. De eigenlijke 'vrucht' zijn de kleine zaadjes op het oppervlak; het rode, vlezige deel is een opgezwollen bloembodem.
Eénjarige planten produceren doorgaans de beste oogst. Na 2-3 jaar neemt de productiviteit af, waardoor regelmatige vernieuwing van de aanplant wordt aanbevolen.
Aardbeien zijn zelfbestuivend, maar kruisbestuiving tussen verschillende planten kan de opbrengst en kwaliteit van de vruchten verbeteren.
De oogstperiode varieert per soort, met vroege, midden en late rassen die samen een lange oogstperiode kunnen creëren.
De standplaats van de aardbei
Aardbeien groeien het beste op een zonnige tot licht beschaduwde standplaats. Ze hebben minimaal 6 uur zonlicht per dag nodig voor optimale groei en vruchtproductie. In gebieden met zeer warme zomers kan lichte middagschaduw de vruchtkwaliteit ten goede komen.
De bodem moet rijk aan organisch materiaal, goed gedraineerd en licht zuur zijn (pH 5.5-6.8). Zware kleigronden of zeer zandige bodems kunnen verbeterd worden door toevoeging van compost of goed verteerde mest.
Aardbeien groeien goed in de volle grond, maar presteren ook uitstekend in verhoogde bedden, containers of hanging baskets. Dit biedt flexibiliteit in plaatsing en maakt het makkelijker om de planten te beschermen tegen grondpredatoren.
Zorg voor voldoende ruimte tussen de planten (30-45 cm) om goede luchtcirculatie te bevorderen en schimmelziekten te voorkomen. Bij rijencultuur, houd 75-90 cm tussen de rijen aan voor gemakkelijke toegang tijdens de oogst.
Voor een verlengd groeiseizoen, overweeg het gebruik van tunnels of koudebakken, waardoor vroegere en latere oogsten mogelijk worden.
Overige informatie en verzorgingstips voor en over de aardbei
- Algemene verzorgingstips: Mulch rond aardbeiplanten om onkruid te onderdrukken en vocht vast te houden. Verwijder regelmatig oude of zieke bladeren om de plant gezond te houden. Knip uitlopers weg als je geen nieuwe planten wilt. Bescherm rijpende vruchten tegen vogelvraat met netten. Vernieuw de aanplant elke 2-3 jaar voor optimale opbrengst. Controleer regelmatig op tekenen van plagen of ziekten.
- Water geven: Aardbeien hebben consistent vochtige, maar niet doorweekte grond nodig. Water diep en minder frequent om diepe wortelgroei te stimuleren. Vermijd het natmaken van bladeren om schimmelziekten te voorkomen. Geef extra water tijdens vruchtzetting en -rijping voor sappige aardbeien. In potten drogen aardbeiplanten sneller uit; controleer dagelijks in warme periodes. Gebruik indien mogelijk druppelirrigatie voor efficiënte watervoorziening.
- Voeding: Bemest aardbeien in het vroege voorjaar met een gebalanceerde, organische meststof. Geef een extra kaliumrijke voeding wanneer de vruchten beginnen te vormen voor betere smaak en houdbaarheid. Vermijd overmatige stikstof, wat leidt tot veel blad maar weinig vruchten. Voor doordragers, geef elke 4-6 weken een lichte bemesting tijdens het groeiseizoen. In potten gekweekte aardbeien hebben frequentere voeding nodig.
- Snoeien en bijknippen: Verwijder oude bladeren en uitlopers na de oogst om de plant te verjongen. Knip doorlopend zieke of gele bladeren weg om de gezondheid te bevorderen. Voor winterbescherming, snoei planten terug tot 10 cm boven de grond, maar behoud gezonde centrale bladeren. Bij doordragers, verwijder de eerste bloemen om de plant te versterken. Houd de planten compact door regelmatig uitlopers weg te knippen, tenzij je nieuwe planten wilt.
- Oppotten en verpotten: Kies potten van minimaal 20 cm diep met goede drainage. Gebruik een luchtige, voedzame potgrond gemengd met compost. Plant aardbeien zo dat de kroon net boven het grondoppervlak uitkomt. In hanging baskets, plant 3-5 planten voor een vol effect. Verpot containerplanten jaarlijks in het vroege voorjaar met verse potgrond. Bij het verpotten, verwijder oude of beschadigde wortels voorzichtig.
Mijn aardbei ziet er ziek uit, wat nu?
Aardbeien kunnen vatbaar zijn voor verschillende ziekten. Bij meeldauw, herkenbaar aan wit poeder op bladeren, verbeter de luchtcirculatie en gebruik indien nodig een organische fungicide. Verwijder en vernietig aangetaste delen.
Vruchtrot, vaak veroorzaakt door Botrytis, kan worden beperkt door vruchten van de grond te houden met mulch of stro. Verwijder aangetaste vruchten onmiddellijk.
Wortelproblemen, zoals verticillium verwelking, vereisen vaak het verwijderen van de hele plant en rotatie van de plantlocatie. Verbeter de drainage en bodemgezondheid voor toekomstige aanplant.
Bij virusinfecties, herkenbaar aan verkleurde of misvormde bladeren, is verwijdering en vernietiging van de plant meestal noodzakelijk om verspreiding te voorkomen.
Voorkom problemen door goede hygiëne, adequate plantafstand en regelmatige controle. Kies resistente variëteiten voor probleemgebieden. Bij ernstige of aanhoudende problemen, overweeg professioneel advies in te winnen.
Met de juiste zorg en preventie kunnen de meeste aardbeiplanten gezond en productief blijven gedurende hun levenscyclus.
De aardbei: wist je dat…?
Wist je dat de aardbei eigenlijk geen bes is? Botanisch gezien is het een "schijnvrucht" of "accessoire vrucht". Wat wij als de vrucht zien, is eigenlijk een opgezwollen bloembodem. De echte vruchten zijn de kleine, gele zaadjes op het oppervlak, die "achenes" worden genoemd.
Een ander interessant feit is dat aardbeien tot de rozenfamilie (Rosaceae) behoren, net als appels, peren en frambozen. Dit verklaart de gelijkenis tussen aardbei- en rozenbloesems.
Aardbeien hebben een rijke geschiedenis. Wilde aardbeien werden al in de Steentijd gegeten, maar de moderne, grote tuinaardbei (Fragaria × ananassa) is een relatief recente ontwikkeling. Deze ontstond in de 18e eeuw in Frankrijk, als een toevallige kruising tussen Noord-Amerikaanse en Chileense aardbeiensoorten.
Tegenwoordig zijn er meer dan 600 variëteiten van aardbeien, elk met unieke eigenschappen qua smaak, grootte en groeipatroon. Deze diversiteit maakt de aardbei niet alleen een geliefd fruit, maar ook een interessant onderwerp voor tuinliefhebbers en botanici.
